Metakromatik Lökodsitrofi (MLD) Nedir?
Metakromatik Lökodistrofi (MLD) kısaca ARSA adı verilen arilsüfataz A enziminin eksikliği ile karakterize otozomal resesif genetik geçişli bir lizozomal depo hastalığıdır. ARSA sentezi için gerekli Arilsülfataz A geni, 22q13.33 kromozomunda bulunur. Mutasyon yaygın olarak missense mutasyondur. (Cesani 2016) Enzim eksikliği periferik ve merkezi sinir sisteminde sülfatid birikimi ve bu birikilm sonucunda sinir sisteminde yaygın demiyelinizasyon (miyelin kılıfının kaybolması) ile sonuçlanır. Demiyelinizasyon ve nörodejenerasyon sonucu ilerleyici motor ve bilişsel bozulma daha sonrasında ise ölüme ilerleyen işlev kaybına ilerlemektedir.
Metakromatik Lökodistrofi (MLD) Klinik Alttipleri Nelerdir?
Hastalık başlangıç yaşına göre; Geç Infantil (<30 ay), Juvenil (30 ay ile 6 yaş Erken Juvenil, 7 yaş ile 16 yaş Geç Juvenil) ve Erişkin form (≥17 yaş) olmak üzere temel olarak 3 grupta incelenmektedir. (Gomez-Ospina 2020; Orchard DOF 2019A)
Hastalığın prognozu, semptom başlangıcından sonraki medyan sağkalım geç infantil grup için 2.7 yıl, juvenil grup için 9 yıl erişkin grup için ise 25 yıl olduğu yapılan bir çalışmada gösterilmiştir. Semptom başlangıcından itibaren 5 yıllık sağkalım ise geç infantil grup için %25.1 Juvenil Grup için %70.3 ve erişkin grup için %87.1 olarak ortaya konmuştur. (Gomez-Ospina 2020; Mahmood 2010.)
Metakromatik Lökodistrofi Tanısı Nasıl Konur?
-
Kanda ARSA aktivitesi
-
Üriner sülfatid analizi
-
Panel, ekzon/genom analizi
Metakromatik Lökodistrofi Tedavi Seçenekleri Nelerdir?
-
Hematopoeitik kök hücre transplantasyonu (HKHT)
-
Enzim replasman tedavisi (ERT)
-
Gen tedavisi (GT)
*Kaynak:
-
Cesani M, et al. Mutation Update of ARSA and PSAP Genes Causing Metachromatic Leukodystrophy. Hum Mutat. 2016;37(1):16-27. doi:10.1002/humu.22919
-
Gomez-Ospina N. Arylsulfatase A Deficiency. 2020 Apr 30
-
Mahmood A, et al. Metachromatic leukodystrophy: a case of triplets with the late infantile variant and a systematic review of the literature. J Child Neurol. 2010;25(5):572-580. doi:10.1177/0883073809341669
-
Pekgül F, et al. Comprehensive clinical, biochemical, radiological and genetic analysis of 28 Turkish cases with suspected metachromatic leukodystrophy and their relatives. Mol Genet Metab Rep. 2020;25:100688. Published 2020 Dec 11. doi:10.1016/j.ymgmr.2020.100688
-
Shaimardanova AA, et al. Metachromatic Leukodystrophy: Diagnosis, Modeling, and Treatment Approaches. Front Med (Lausanne). 2020;7:576221. Published 2020 Oct 20. doi:10.3389/fmed.2020.576221
